7 Aralık 2011 Çarşamba

ANADOLU'DA MİSAFİR AĞIRLAMAK



Günümüz koşullarında unutulmuş olan çok insani olan bir geleneği aklımın alabildiği kadarıyla aktarmaya çalışacağım.Yazımın başlığından'da anlaşılacağı gibi misafir ağırlamak ve misafirlikle ilgili gelenek ve görenekleri bildiğim kadarıyla sizlere aktarmaktır.
Anadolu'da köy yolları yokken insanlar şehir merkezlerinde satın aldıkları mamulleri at ve eşek sırtında patika yolları kullanarak köylerindeki evlerine taşırlardı.Köylerde otel,han gibi konaklama yerleri olmadığından dolayı yol yorgunu olan insanlar yolculuk esnasında vardıkları ilk köyde'ki köy sakinlerinden herhangi birine misafir kalmak zorundaydılar.
Yakın zamana kadar Anadolu köylerinde misafir ağırlamak,gelen konuğu olabildiğince memnun etmek ona en iyi hizmeti sunmak insanların vaz geçemedikleri bir olguydu.Bu gelenek ve görenek günümüz şartları dahilinde artık ortadan kalkmıştır.
Anadolu köylerinde misafir ağırlamak, gelen konuğa hizmet etmek onun gönlünü hoş tutmak adeta ibadet sayılırdı.İnsanlardaki inanış,misafire hizmet etmek onu memnun ederek gideceği istikamete yolcu etmek Hakka hizmet sayılırdı.
Çocukluğum döneminde kendi köyümüzde benim'de tanık olduğum misafirlik geleneği özetle şu şekilde ifa edilirdi.O dönemlerde anadoluda'ki köylere araç gitmediği gib kış mevsiminde karın yağmasıyla birlikte bir yerden bir yere yolculuk etmek oldukca yorucu olurdu.Şehirde alış variş yapan yada başka bir nedenle gidip gelen insanlar yol yorgunu olmalarıyla birlikte havanın kararması nedeniyle yol üzerinde bulunan köylerden birine geldiklerinde köy sakinlerinden birinin kapısını çalıp ev sahibine tanrı misafiri kabul edermisiniz diyerek kendilerinin misafir olduklarını anlatmaya çalışırlardı.
Misafirden gelen bu teklif zengin yada fakir hiç bir ev sahibi tarafından geri çevrilmezdi.Kış mevsiminde köy dışındaki alanlarda aç kurtların olduğunu bu nedenle gece yolculuk yapan insanların can emniyetinin olamayacağını her insan bilmekteydi.
Misafir ev sdahibi tarafından içeri davet edildikten sonra varsa elinde eşyası omuzunda heybesi alınıp müsait bir yere bırakıldıktan sonra misafirin üzerinde donmuş kar taneleri aile reisi'nin yardımıyla  temizlenir misafirin kardan dolayı ıslanan giysileri çıkartılarak kuru giysiler giydirilip el ve ayaklar yıkkandıktan sonra ısınması için gelen konuğa sıcak içecek ikram edilirdi.Isınma faslından sonra yemek yenir ondan sora'da ev sahibi ile misafir arasındaki sohbet faslı başlardı.
Büyüklerimiz misafir için şöyle derlerdi.Allah hayırlı misafiri kapımızdan eksik etmesin.Misafirin girdiği evde bereket olur inancı vardı.Hizmette kusutr etmeyen ev sahibi sabah olduğunda misafirinin yol hazırlıklarını yapar gelen misafirin yolu uzunsa yolda yemesi için heybesine yiyecekler koyar daha sonra misafirin sabah kahvaltısı yedirilir ve ev sahibi misafirinin heybesini omuzlayarak konuğunu köy dışına çıkarıp gideceği istikamete yolcu ettikten sonra evine geri dönerdi.
Günümüzde bu gelenek ortadan kalkmıştır.
Ekonomik şartların değişmesi ile birlikte toplumdaki gelenek ve göreneklerin farklılaşması'nın yanısıra kış aylarında köylere ulaşımın sağlanmasından kaynaklanmaktadır.
HOŞ GELDİNİZ